طراحی سنتی ایرانی یا Persian Design یکی از هنرهای باستانی و فرهنگی ایران است که به مراتب پیش از اسلام شکوفا شده . در این هنر سنتی، از الگوها، رنگ‌ها و نقش‌های خاص استفاده می‌شود تا آثار زیبا و معنی‌داری ایجاد شود. در طول سالیانه، هنر نقاشی سنتی ایرانی در انواع مختلفی در سراسر کشور توسعه یافته است. طراحی، در مجموعهٔ کامل هنرهای ایران، از فرش ایرانی گرفته تا نقاشی، تذهیب، صنایع دستی (از جمله سفال‌گری، پارچه‌بافی، فلزکاری)، معماری، شهرسازی و حتی خط و خوشنویسی استفاده می شود .
مبانی
«معمولاً مقصود از مبنا، پایه و اساسی است که نه تنها شکل بلکه تا حدی محتوا و ساختار هر پدیده‌ای به آن بستگی دارد… در طراحی سنتی، مبناها یعنی اندیشه‌ها، آئین‌ها، باورها و فلسفه‌ها سنتی هستند، یعنی از قواعد و ضوابط مشخص تاریخی و کهنی استفاده می‌کنند که ما آن‌ها را بخشی از سنت می‌شماریم؛ بنابراین برای شناخت دقیق طراحی سنتی باید هم سنت و هم آن اندیشه‌ها، باورها و غیره را که مبنای این طراحی قرار گرفته‌اند، شناخت.»
بنیان‌های بصری
طراحی ایرانی را بایستی در هنرهای سنتی و تجسمی ایران سراغ گرفت. آنچه این آثار و تصاویر مختلف از لحاظ سبک، مقیاس، و کارکَرد را در ریشه به هم مربوط می‌کند، عدم رغبت هنرمند ایرانی به تقلید از طبیعت و تأکید او بر بیان مفاهیم ذهنی و نمادین است. از این رو، می‌توان چکیده‌نگاری، تزیین و انتزاع را خصلتهای عام طراحی ایرانی دانست.
هفت اصل تزئینی
پژوهش‌های اخیر در بازشناسی اصول تزئینی هنر تصویری ایران که بر اساس متون و آثار هنریِ برجای مانده صورت گرفته‌است، اصولی هفتگانه را معرفی می‌نماید. «دست کم چهار متن هنری در دست است که از اصول هفتگانهٔ هنر ایران، به ویژه هنر نقاشی، صحبت کرده‌اند. مثنوی‌های آئین اسکندری، روضةالصفات، دوحةالازهار (درخت گل‌ها) سرودهٔ نویدی شیرازی، دیباچهٔ قطب‌الدین محمد قصه‌خوان بر مرقّع شاه تهماسب، گلستان هنر قاضی احمد قمی و قانون الصور صادقی بیک‌افشار از آن جمله‌اند.»
این اصول عبارتند از:
اصل اسلیمی – اصل ختایی – اصل فرنگی – اصل فصّالی و نیلوفر – اصل ابر – اصل واق – اصل بند رومی (گره)
طرح‌ها (نقشه‌ها)
طرح‌های ایرانی (به انگلیسی: Persian Designs/ Iranian Designs). به‌طور کلی، بین طرح و نقشه، تفاوتی نیست اما در واقع این دو با یکدیگر متفاوتند. طرح، نتیجهٔ مراحل برنامه‌ریزی، ترسیم و سازماندهی اثر در فرایند طراحی است اما نقشه، تنها یک دستورالعمل اجرایی از طرح است. با این همه، هنگامی که از نقشه یاد می‌شود، طرح مقصود نظر است. «طراحی ایرانی و سنتی با تعدادی نقشهٔ مشخص شناخته می‌شود. این نقشه‌ها ره‌آورد اسطوره‌ها، آئین‌ها، دین‌ها و باورهای مردم ایران است… اثر نقشه‌های سنتی بر هنر ایرانی چنان است که نوعی جهان‌شناخت هنری با آن ساخته و پرداخته شده‌است.» گلستان، یکی از طرح‌های (نقشه‌های) ایرانی است.
