اساتید قلم زنی ایران

آذر 10, 1402
ارسال توسط نگارستان

اساتید قلم زنی ایران از دوران اولیه شروع این هنر تا دوران معاصر بسیار زیاد بوده اند. هر یک از اساتید قلمزنی اصفهان با تولید ظروف و آثار خاص یا سبکی جدید به نوعی دین خود را نسبت به این هنر صنایع دستی ادا کردند و یادگاری ارزشمندی از خود بر جای گذاشتند. هنر قلمزنی روی مس،هنر بومی ایرانی بوده که سال های بسیار طولانی در بین مردم کشورمان شناخته شده و از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. شاید اگر این قلمزنان معروف اصفهان نبودند، نام و نشانی از این هنر باقی نمانده بود.

اساتید قلمزنی ایران در قرن حاضر

استاد حسن خواجه شیرانی

ایران ما در قرن معاصر هم اساتید قلمزنی چیره دستی داشته و دارد. یکی از آن ها، استاد حسن خواجه شیرانی است. استاد شیرانی متولد سال 1305 و اهل اصفهان است. ایشان از سن هشت سالگی و پس از دست دادن والدین خود شروع به کار و یادگیری قلمزنی کرد. استاد شیرانی در محضر اساتید بزرگی چون دهنوی، اشرف زاده و صنایع پسند این هنر را فرا گرفت.

وی به مدت هشت سال به قلم زنی و ساخت در سَمتِ قبله بارگاه امام حسین علیه السلام پرداخت. پس از یک سال از اتمام کارش بازهم عازم عراق شد و این بار به قلم زنی در ضریح موسی بن جعفر (ع)، و ضریح های حضرت ابوالفضل (ع) و حضرت علی بن ابوطالب (ع) پرداخت. استاد خواجه شیرانی در سال 1341 به ایران بازگشت. و در کارگاه قلم زنی اداره هنرهای زیبا در تهران به کار مشغول شد. پس از 22 سال به وظیفه سرپرستی کارگاه قلم زنی و نقره سازی را برعهده گرفت و در سال 1373 بازنشسته شد. سپس تا سال 1380 در مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی، به قلم زنی اشتغال داشت.

استاد محمدتقی ذوفن

اساتید قلم زنی ایران در هر دوره ای شکوه و عظمت این هنر اصیل ایرانی را بیشتر کرده اند. استاد محمدتقی ذوفن از جمله مشهورترین اساتید قلم زنی معاصر است. وی متولد سال 1372 هجری شمسی در ایران است. ایشان از سن 12 سالگی به یادگیری قلمزنی نزد استاد حاج حسن‌علی جندقیان پرداختند. وی معتقد بود که هنر قلمزنی از دیرباز در میان ایرانیان رواج داشته و در دوره صفویه به اوج خود رسیده و شکوفا گردیده است.

استاد ذوفن تلاش زیادی در راستای اعتلای این هنر به کار بست و سعی در زنده نمودن طرح ها و تکنیک های قلم زنی پیش از اسلام و زمان هخامنشیان داشت و تا اندازه زیادی هم موفق بود. ایشان شاگردان زیادی داشتند و در آموزش شگردها و ریزه کاری های هنری به آن ها به هیچ وجه کوتاهی نمیکردند؛ تا جایی که منزل خود را به محلی برای آموزش هنر قلمزنی تبدیل نمود. استاد ذوفن در پنجم بهمن ماه سال 1357 چشم از جهان فرو بست و در تخت فولاد، جنوب تکیه فیض به خاک سپرده شد.

استاد محمود دهنوی

این استاد قلم زنی در سال 1305 در اصفهان متولد شد. ایشان پس از آن که تحصیلات ابتدایی را گذراند به مدت سه سال زیر نظر استاد کریم عتیقه چی به یادگیری هنر قلمزنی پرداخت. در ابتدا بوم های فلزی او از جنس مفرغ، ورشو و برنج بودند. اما پس از مدتی زیر نظر استاد رضا نایب پور به کار روی اجسامی از جنس نقره پرداخت. ایشان در سال 1234 پس از مهاجرت به تهران به فعالیت در مرکز قلمزنی اداره کل هنرهای زیبا پرداخت و مدیریت این مرکز را به مدت 26 سال برعهده داشت.

دهنوی یکی از اساتید قلمزنی ایران است که به مطالعه نقش ها و طرح های ایرانی در ادوار گوناگون تاریخی پرداخت و سعی در احیای قلمزنی گذشته ایران داشت.

استاد علی اکبر عین القضایی

یکی دیگر از اساتید قلمزنی ایران علی اکبر عین القضایی است که در سال 1289 در کرمانشاه متولد شد. ایشان را میتوان آخرین قلمزن های باتجربه و ماهر کرمانشاه دانست. این استاد قلم زنی از کودکی نزد استاد حبیب الله خان سیم نگار به یادگیری هنر قلم زنی پرداخت. همچنین مدتی از محضر استاد میرزا ابوالقاسم معتمدی بهره برد. ایشان در طول عمر خود در چندین نمایشگاه داخلی و خارجی شرکت کرد. همچنین تابلوهای قلمزنی شده بسیار زیبایی برای هدیه به اماکن متبرکه مثل حرم حضرت زینب سلام الله علیها و حرم امام حسین علیه السلام ساخت.